Γενικά Έθιμα 

Τα φιτνά κάλαντα στ’ Μυτληνιά τ’ γλώσσα

ΤΑ ΦΙΤΝΑ ΚΑΛΑΝΤΑ Στ’ Μυτληνιά τ’ γλώσσα Φεβγ πλια ι παλιός ι χρόνους Τσι πουλύ καλά του κάν(ι). Βρε μας έπρηξει ι έρμους Τσι τ’ καρδιά τσι του κιφάλ(ι) Ε μας φτάναν όσα ήνταν Στα μνημόνια γραμμένα, Μα μας κβάνσει τσι μια κβάρα Μιτανάστις για παρέα . Λες τσι ζούσαμι ουραία, Πλούσια μι μπόλκ(ι) παράδις Κι’ όχ(ι) πους ήμασταν του ίδιου Σα κι αυτνούς βρε τσ’ φουκαράδις Είχαμι ,βλέπς παλκαρέλια Στου γκουβέρνου μια χαρά, Π’μας μαδίσαν τσι μας γδάραν Λες τσι ήμασταν αρνιά. Βάλαν φορ, κόψαν συντάξεις Κι τσ’ μισθοί…

Read More
Αναμνήσεις απο το χωριό.... Γενικά Έθιμα Πληροφορίες Ταξίδι στον χρόνο 

Οι Καλ’κατζάρ’

  Σαν έφτανε το Δωδεκαήμερο (1), η γιαγιά η Γιωργούλα γινόταν άλλος άνθρωπος. Δε γέλαγε ,δεν αστειευόταν, δεν τραγούδαγε, δεν έκανε τις δουλειές που πάντα τής άρεσε να κάνει, να βάλει μπουγάδα, να ζυμώσει, να υφάνει, να τυροκομήσει…Έδειχνε σαν κάτι να την απασχολεί, σαν κάτι κακό να περίμενε, που όμως ήταν έτοιμη να το παλέψει και να το αντιμετωπίσει. Πολλές φορές την άκουγα να μονολογεί χαμηλόφωνα και μόλις ξεχώριζα να λέει : – Τ’ π’σσόκωλ’ (2) οι γιοι …οι ζιρζιβούλ’δις (3)…Ας έρτιν (4) σα τ’ς βαστά…Χίλια παλούκια. θα μπουν στουν…

Read More
Αναμνήσεις απο το χωριό.... Γενικά Έθιμα Ταξίδι στον χρόνο 

Πρωτοχρονιάτικα έθιμα της Λέσβου

Η αλλαγή του χρόνου συνοδεύεται από μία τεράστια γκάμα ηθών και εθίμων τα οποία διαφοροποιούν την ταυτότητα κάθε τόπου ακολουθώντας μονοπάτια παραδοσιακά και εφόσον διατηρούνται οι επιταγές του παρελθόντος και στο παρόν σαφέστατα διαχρονικά. Η Λέσβος είναι ένας τόπος στον οποίο οι κάτοικοι κρατούν ζωντανές τις παραδόσεις με κάθε τρόποακόμη και αν πλέον έχουν παρυσφρήσει στο χθες συνήθειες οι οποίες έχουν ξενικές καταβολές. Αντί χριστουγεννιάτικου δέντρου οι Λέσβιοι συνηθίζουν όπως οι περισσότεροι νησιώτες να στολίζουν το παραδοσιακό ξύλινο καραβάκι. Το σήμα κατατεθέν του νησιού πρωταγωνιστεί και στο στολισμό των ημερών.…

Read More
Γενικά Έθιμα Πληροφορίες 

Η ΑΓΙΑ ΒΑΡΒΑΡΑ και ΟΙ ΠΕΙΡΑΤΕΣ

Μικρός δεν έδινα σημασία στην γιορτή της Αγίας Βαρβάρας. Ίσως γιατί ποτέ δεν έτυχε να πάω ποτέ στο πανηγύρι της στα Πάμφυλα, ίσως μού φαινόταν βαρβαρικό το όνομα, πιθανόν γιατί η γιαγιά μου η Παφλιώτισσα με είχε ζαλίσει με τη Αγιά Βαρβάρα της. Η γιαγιά Ελένη πηγαινοερχόταν  δυο μήνες στα Πάμφυλα, δυο μήνες στη Γέρα.  Τη θυμάμαι σαν  μια άκακη γυναίκα, που δεν μπορούσε κανείς να την πει παλαβοπαφλιώτισσα. Ίσως   η απότομη «προσγείωσή» της στη Γέρα να την ανάγκαζε να καταχώνει στα τρίσβαθα της ψυχής της  το παφλιώτικο κουσούρι της,…

Read More
Αναμνήσεις απο το χωριό.... Γενικά Πληροφορίες Ταξίδι στον χρόνο Του τσιντρίδ 

Κούνια μπέλα…

Ένα αγαπημένο πασχαλινό έθιμο, που έλκει την καταγωγή του από την αρχαία Ελλάδα, είναι οι κούνιες. Αποτελούσε τελετουργικό στοιχείο της δεύτερης μέρας των Ανθεστηρίων (τελετή της αιώρας), που ήταν η ανοιξιάτικη γιορτή των αρχαίων Αθηναίων. Οι κούνιες έχουν χαρακτήρα γονιμικό (κουνιόμαστε, για να γίνουν τα στάχυα), αλλά και αποτρεπτικό (κουνιόμαστε, για να φύγουν τα φίδια). Επίσης, η κούνια επιφέρει ένα είδος κάθαρσης: με το πέρα δώθε δημιουργείται ένα ρεύμα αέρα που πιστεύουν ότι ενεργεί καθαρτικά πάνω στο κορμί (κουνιόμαστε, για την καλή υγεία). Τέλος, το έθιμο της κούνιας έχει και…

Read More
Αναμνήσεις απο το χωριό.... Γενικά Έθιμα Του τσιντρίδ 

Έθιμα του γάμου , Τα καλέσματα

Έθιμα του γάμου (Μέρος Γ΄): Τα καλέσματα Τα καλέσματα στο γάμο φυσικά δεν γίνονταν με προσκλητήρια ή μπουμπουνιέρες, όπως γίνονται σήμερα, αλλά με ζερντέ. Ο ζερντές φτιάχνεται με ρύζι, ζάχαρη και νισιστέ (κάτι σαν σόδα). Μούλιαζαν το ρύζι στο νερό και μετά το κοπανούσαν στο γουδί μέχρι να γίνει σκόνη. Το έβραζαν σε χαράνι (καζάνι) μαζί με τη ζάχαρη και το νισιστέ μέχρι να γίνει πολτός. Όταν ήταν έτοιμο και κρύωνε (γινόταν στέρεο), το έκοβαν κομμάτια, το στόλιζαν με κανέλα και το έβαζαν σε πιατέλες τις οποίες έδεναν με μισάλια…

Read More
Αναμνήσεις απο το χωριό.... Γενικά Έθιμα Ταξίδι στον χρόνο Του τσιντρίδ 

Τ’ αρρ’βουνιασκάτα

Έθιμα του γάμου (Μέρος Β΄): Τ’ αρρ’βουνιασκάτα Τ’ αρρ’βoυνιασκάτα ήταν τα δώρα που έστελνε η νύφη στο σπίτι του γαμπρού, συνήθως δυο μέρες πριν από τον αρραβώνα. Σε πανέρια στολισμένα η νύφη έβαζε είδη ρουχισμού, συνήθως πουκάμισα για τους άνδρες της οικογένειας και νυχτικιές ή κομπινεζόν, μαντήλια και κάλτσες για τις γυναίκες. Τ’ αρρ’βουνιασκάτα, εκτός από τα ρούχα, περιελάμβαναν και διάφορα γλυκά, όπως μπακλαβά, αμυγδαλωτά, φοινίκια, γλυκά του κουταλιού, σοκολατάκια και τούρτα. Τα γλυκά έμπαιναν σε πιατέλες, οι οποίες στολίζονταν γύρω-γύρω με διάφορα λουλούδια και περιτυλίγονταν με χρωματιστά σελοφάν. Τα…

Read More
Γενικά Έθιμα Ταξίδι στον χρόνο 

Βράκα η ανδρική ενδυμασία

Χαρακτηριστικό συστατικό στοιχείο της αντρικής φορεσιάς στη Λέσβο είναι η βράκα. Είναι κατασκευασμένη από χοντρό ή λεπτό υφαντό ύφασμα ανάλογα με τη χρήση (καθημερινή ή εορταστική) και με την εποχή (χειμώνας, καλοκαίρι). Η βράκα – πάντα μαύρου χρώματος – έχει άνοιγμα περίπου 2 μέτρα και στερεώνεται στη μέση με τη βρακοζώνη, που είναι ένα κορδόνι πλεγμένο στο χέρι. Ένα μαύρο υφαντό ζωνάρι μήκους από 3-5 μέτρα και πλάτους περίπου μισού μέτρου συγκρατεί τη βράκα. Η ανδρική ενδυμασία συμπληρώνεται με λευκό πουκάμισο, μαύρο γιλέκο, σταυρωτό με λοξό κούμπωμα, σκούρες κάλτσες, μάλλινες…

Read More
Γενικά Πληροφορίες Ταξίδι στον χρόνο 

Παναγιώτης Σκορδάς: Αδιάντροπα του κλήδονα. Τα κάψαλα και ο κλήδονας στη Λέσβο

Παναγιώτης Σκορδάς: Αδιάντροπα του κλήδονα. Τα κάψαλα και ο κλήδονας στη Λέσβο, Εκδόσεις ΜΥΘΟΣ, Μυτιλήνη 2017, σελ. 136 {περιέχει ψηφιακό δίσκο (CD) } Η γιορτή του Αϊ-Γιάννη του Προδρόμου είναι ταυτισμένη με δύο κύκλους εθίμων: με τις φωτιές που ανάβονται την παραμονή της εορτής (23 Ιουνίου), «κάψαλα» ονομάζονται στη Λέσβο και με τον κλήδονα. Το νέο βιβλίο του φιλολόγου-ερευνητή, Παναγιώτη Σκορδά, χωρίζεται σε τρία μέρη: Στο πρώτο μέρος, με βάση την υπάρχουσα βιβλιογραφία, το πλούσιο αρχείο του Βάσου Βόμβα καθώς και τις προφορικές συνεντεύξεις, παρουσιάζονται τα Κάψαλα και ο Κλήδονας…

Read More
Γενικά Έθιμα 

Πάσχα στη Μυτιλήνη: Πανάρχαια έθιμα με συμβολική σημασία..

  Η αναπαράσταση της θραύσης των πυλών του κάτω κόσμου γίνεται στον Άγιο Θεράποντα στην πρώτη Ανάσταση το μεγάλο Σάββατο το πρωί αλλά και το βράδυ της Ανάστασης. Το βράδυ της Ανάστασης στην Παναγιούδα, πέντε χιλιόμετρα βόρεια της Μυτιλήνης με το «Χριστός Ανέστη» αρχίζουν οι πυροβολισμοί προς ένα κορμό που έχει στηθεί στην παραλία και στην κορυφή του έχει στηθεί το ομοίωμα του «ηττημένου» Ιούδα. Με χιλιάδες στην κυριολεξία πυροβολισμούς κόβεται τρεις φορές ο κορμός του δένδρου και ο Ιούδας «ηττάται». Ανάλογο έθιμο γίνεται και στο γειτονικό χωριό, στην Παναγιούδα…

Read More