Αχλαδερή – Αρχαία Πύρρα
ΤΟΠΩΝΥΜΙΑ ΛΕΣΒΟΥ (8ο)
Αχλαδερή – Αρχαία Πύρρα
Γράφει ο Γιώργος Αλβανός
Κοντά στην Αχλαδερή σε ύψωμα ,το οποίο οι κάτοικοι της περιοχής ονομάζουν σήμερα Καστρί ή Καστρέλ’ υπάρχουν τα ερείπια της αρχαίας Πύρρας.
Η αρχαία Πύρρα, ήταν μια από τις έξι αρχαίες πόλεις – κράτη της Λέσβου (Μυτιλήνη, Μήθυμνα, Άντισσα, Πύρρα ,Ερεσός, Αρίσβη ).Η πόλη ήταν χτισμένη πάνω στο φύσει οχυρό ύψωμα, νότια από την εκβολή του ποταμού Βούβαρη. Η ύπαρξή της χρονολογείται από τον 10ο – 8ο π. Χ. μέχρι το 231 π. Χ., οπότε καταστράφηκε από ισχυρό σεισμό .
Στην κορυφή του λόφου σώζονται θεμέλια κτιρίων , τµήµατα του τείχους της αρχαίας πόλης , το οποίο ήταν χτισμένο µε «λέσβια δομή » , και άλλα οικοδομικά λείψανα. Το τείχος αυτό είχε μήκος 1,5 χμ., έζωνε περιμετρικά τον λόφο και είχε τρεις πύλες.
Το αρχαίο λιμάνι της με τους νεώσοικους (1) βρισκόταν βόρεια, στην εκβολή του ποταμού. Στη ΝΔ πλαγιά του υψώματος , ήταν κτισμένο το Προάστιο, το οποίο διατηρήθηκε και μετά την καταστροφή της πόλης.
To λιμάνι στη ΝΔ ακτή θεωρείται μεταγενέστερο, μετά την καταστροφή της τειχισμένης πόλης και τη διάσωση του Προαστίου.
Όταν είναι γαλήνη , διακρίνονται μέσα στη θάλασσα τµήµατα του µόλου µε πελεκηµένους ογκόλιθους του αρχαίου λιμανιού, , ερείπια σπιτιών, κίονες, λιμενικές εγκαταστάσεις και άλλα.
Η ζωή στο λόφο της Πύρρας συνεχίστηκε και µετά την καταστροφή της πόλης, µέχρι τον µεσαίωνα. Εδώ τοποθετούνται και τα παράλια βυζαντινά Βασιλικά, κοιτίδα των σημερινών Βασιλικών
_____________________________________
(1) νεώσοικος : υπόστεγο κοντά στην ακτή όπου στεγάζονταν τα πλοία