Το καψιμο του ουβριγιου*(ιουδα)
Το σημερινό κείμενο που παρουσιάζω είναι το αγαπημένο μου το ετιμασα μαζί με των Panagiotis Choriatellis και με βοήθησε και οι Αφαλωνιάτες Λέσβου .αξίζει να το δείτε είναι ένα έθιμο που λατρεύω και που θα ήθελα να ειμουν στην όμορφη παναγιουδα να το θαύμαζα
Η Παναγιούδα ήταν η σκάλα του Αφάλωνα μετά από των σεισμό του 1867 πέντε οικογένειες από τον Αφάλωνα κατέβηκαν στη Παναγιούδα αρχικά και αργότερα ακλούθησαν κι άλλες μέχρι το 1922 που ήρθαν οι πρόσφυγες από τή Μ Ασία .Από πολύ παλιά υπήρχε στον Αφάλωνα το Πάσχα το έθιμο το κάψιμο του οβριού (εβραίου) Είναι ένα πατροπαράδοτο έθιμο του χωριού που οι ρίζες του χάνονται στα χρόνια της Τουρκοκρατίας και αναβιώνει κάθε χρόνο το βράδυ του Μ. Σαββάτου. Επέζησε στα χρόνια της Τουρκοκρατίας αν και προσπάθησαν πολλές φορές οι Τούρκοι να το σταματήσουν, μη βλέποντας με καλό μάτι τον “πόλεμο” που γινόταν εδώ. Οι κάτοικοι όμως, λόγω και του ανυπότακτου του χαρακτήρα τους(ήταν γνωστοί οι Αφαλωνιάτες στα γύρω χωριά γι’ αυτό), δε συμμορφώθηκαν ποτέ και πυροβολούσαν με πάθος το ομοίωμα βλέποντας σ’ αυτό τον Τούρκο δυνάστη. Ακόμα και τότε που μια ομάδα από κουκλέλια (Τούρκοι χωροφύλακες) ανηφόρισε στο χωριό για να εμποδίσει το κάψιμο, δεν κατάφερε τίποτα. Στα πρώτα χρόνια η εκκλησία άλλωστε ήταν αυτή που χορηγούσε το μπαρούτι σ’ αυτούς που έπαιρναν μέρος… στη “μάχη”.
Αλλά και στα χρόνια της δικτατορίας το καθεστώς προσπάθησε να σταματήσει το έθιμο. Οι νέοι όμως του χωριού ξεπρόβαλλαν ξαφνικά με τα όπλα απ’ τα στενά, πυροβολούσαν κι έτρεχαν να κρυφτούν απ’ τους χωροφύλακες που βρίσκονταν στον χώρο.
Το έφερναν από το βουνό ένα κορμό πεύκου το έστηναν πίσω από την εκκλησία έβαζαν και στην κορυφή ένα πάνινο ομοίωμα ανθρώπου γύρω από τον κορμό του δένδρου κλαδιά από της ελιές που αυτή την εποχή υπάρχουν άφθονα στα χωράφια από το κλάδεμα και την ώρα της Αναστάσεως τα έβαζαν φωτιά ενώ συγχρόνως πυροβολούσαν τον Ιούδα για να εκδικηθούν για την προδοσία του προς τον Κύριο . Φυσικό ήταν οι Αφαλωνιάτες της Παναγιούδας ποτισμένοι από πολλές γενιές με αυτό και με άλλα έθιμα να θελήσουν να το αναβιώσουν και στο τόπο της κατοικίας τους .Αυτό έγινε μετά από πολλά χρόνια με πρωτοβουλία του τότε προέδρου του χωριού Νικ Χωριατέλλη που ανέλαβε και την ευθύνη έναντι της αστυνομίας που το απαγόρευε κατηγορηματικά για πολλούς λόγους (μιλάμε για το 1967-68) και με άλλους Αφαλωνιάτες κατοίκους Παναγιούδας οπως ο Γιαννης Κουκούλας πού διέθετε και το φορτηγό του για την μεταφορά του πεύκου του Παν Χωριατέλλη (μαύρου) και άρχισε να αναβιώνει το παλιό έθιμο και στην Παναγιούδα κάθε χρόνο και καλύτερα με πολύ ντόπιο και ξένο κόσμο λόγο και της ευρυχωρίας των πάρκινκ για τα αυτοκίνητα προς όφελος της εκκλησίας των καταστημάτων και γενικά της προβολής του χωριού μας .Τη Μ Παρασκευή νέοι του χωριού μας με φορτηγό πάνε και κόβουν το πεύκο στο βουνό και με γερανό το στήνουν στην πλατεία τού χωριού μπροστά στην εκκλησία πάλι οι νέοι εδω και πολλά χρόνια μαζεύονται στο ξυλουργείο του Παν Χωριατέλλη και με ξύλα ρούχα και ροκανίδια φτιάχνουν το ομοίωμα του Ιούδα το περιφέρουν στο χωριό ποτέ με γάιδαρο και τώρα τελευταία λόγο ελλείψεως με ποδήλατο όπου τον τοποθετούν στην κορυφή του πεύκου όπου την ώρα της Αναστάσεως βάζουν φωτιά τα κλαδιά που δημιουργείτε ένα φαντασμαγορικό θέαμα ενώ πολύς κόσμος ντόπιος και ξένος με όπλα πυροβολούν πρώτα τον Ιούδα και εν συνέχεα το κορμό του πεύκου μέχρι τις πρωινές ώρες κόβοντας με της τουφεκιές σε πολλά κομμάτια και γεμίζοντας το δάπεδο με χιλιάδες άδεια φυσίγγια .Καλό Πάσχα να έχουμε και του χρόνου με υγεία
