Ανεμόμυλος Περάματος Γέρας
Περιγραφή:
Ο ανεμόμυλος του Περάματος Γέρας της Λέσβου είναι χτισμένος λίγο έξω από τον οικισμό του Παπάδου της Γέρας ακριβώς μπροστά από το βυρσοδεψείο Σουρλάγκα. Στο σημείο που βρίσκεται, κυριολεκτικά πάνω στη θάλασσα, ο κόλπος της Γέρας στενεύει με αποτέλεσμα ο άνεμος να είναι αρκετά ισχυρός είτε είναι βόρειος είτε νότιος. Αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι ενός συνόλου από βιομηχανικά κτίρια, τσιμινιέρες ελαιοτριβείων, τον οικισμό του Περάματος, τη θάλασσα και τις κατάφυτες από ελιές πλαγιές του κόλπου της Γέρας. Ο ανεμόμυλος μπορεί να ενταχθεί στα μνημεία παραγωγής και εμπορίου και χρονολογείται στις αρχές του 20ού αι.
Ο μύλος έχει παύσει από χρόνια να λειτουργεί. Στο παρελθόν εξυπηρετούσε τις ανάγκες του βυρσοδεψείου στην άλεση βελανιδιού. Είναι χτισμένος από ντόπια ακανόνιστη πέτρα σε συνδυασμό με συμπαγή τούβλα και ισχυρή συνδετική ύλη (κουρασάνι). Τα εξωτερικά επιχρίσματα φτιαγμένα και αυτά από κουρασάνι υπερκάλυπταν τους αρμούς αφήνοντας κατά διαστήματα να φαίνονται οι μεγαλύτερες πέτρες, χαράσσονταν δε με μικρές οριζόντιες γραμμές (σαρδελάκι). Είναι κυλινδρικός, με ελαφριά κλίση προς τα μέσα καθ’ ύψος. Η μοναδική είσοδος που βλέπει προς τα νοτιοδυτικά, στον μικρό αύλειο χώρο που σχηματίζεται μεταξύ του δρόμου προς το Πέραμα και της θάλασσας. Μικρά ανοίγματα βρίσκονται σε διάφορες κατευθύνσεις και στάθμες ενώ δύο μεγαλύτερα, στον άξονα Βορρά-Νότου ακριβώς κάτω από την περιστρεφόμενη στέγη στον όροφο. Μοναδικό διακοσμητικό στοιχείο στην τοιχοποιία, εκτός από την μαρμάρινη διαμόρφωση της εισόδου είναι μια κυλινδρική λίθινη προεξοχή στο επίπεδο του ορόφου η οποία σχετίζεται και με τη λειτουργία του μύλου. Εσωτερικά διαμορφώνεται σε τρεις χώρους, ισόγειο, μεσαίο και άνω πάτωμα όπου βρίσκεται και ο μηχανισμός του μύλου.
Συγγραφέας: Μ. Ταπανλή-Δανιά, Αρχιτέκτων – Μηχανικός
